Podstawy zatrzymania prawa jazdy
Najczęstszą przyczyną zatrzymania prawa jazdy jest:
- uzasadnione podejrzenie, że kierowca znajduje się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających
- przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym.
Oczywiście Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2024 roku poz. 1251) w art. 135 przewiduje, że:
Policjant:
1. zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku:
- uzasadnionego podejrzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
- gdy upłynął termin ważności prawa jazdy,
- przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od wydania skierowania na kurs reedukacyjny, o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,
- przekroczenia przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub stwierdzenia, na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć, że w okresie 2 lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy popełnił on przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub trzy wykroczenia określone w art. 86 § 1, 1a lub 2, art. 86b § 1, art. 87 § 1, art. 92a § 2, art. 92b, art. 97a lub art. 98 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2023 r. poz. 2119),
- stwierdzenia braku dokumentu, o którym mowa w art. 38 ust. 1 pkt 3a lub 4a, lub prowadzenia pojazdu niewyposażonego w blokadę alkoholową w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 5 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,
- popełnienia w okresie próbnym, o którym mowa w art. 91 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, trzech wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji;
2. zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia czynu polegającego na:
- kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym lub
- przewożeniu osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym (pozwoleniu czasowym) lub wynikającą z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji; przepis nie dotyczy przewozu osób autobusem w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych, powiatowych i wojewódzkich przewozach pasażerskich w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 2778), o ile w pojeździe przewidziane są miejsca stojące;
2a. zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia podczas kontroli drogowej, że kierowca wykonujący przewóz drogowy, do którego mają zastosowanie przepisy rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.Urz. UE L 102 z 11.04.2006, str. 1, z późn. zm.) lub umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r., podczas bieżącego dziennego czasu prowadzenia pojazdu wykonywał ten przewóz pojazdem wyposażonym w tachograf:
- wbrew obowiązkowi nie rejestrując za pomocą tachografu na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi,
- używając cudzej karty kierowcy, używając co najmniej dwóch własnych kart kierowcy, używając cudzej wykresówki, używając jednocześnie kilku wykresówek,
- korzystając z niedozwolonego urządzenia, przedmiotu lub zmienionego oprogramowania umożliwiającego lub powodującego podrabianie lub przerabianie danych rejestrowanych przez tachograf,
- jeżeli tachograf został odłączony;
3. może zatrzymać wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.
Zatrzymanie prawa jazdy z uwagi na uzasadnione podejrzenie, że kierowca znajduje się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających
Zgodnie z art. 178a § 1 kk kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Zgodnie z art. 115 § 16 Stan nietrzeźwości w rozumieniu tego kodeksu zachodzi, gdy:
1) zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
2) zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.
Natomiast zgodnie z art. 87 § 1 kodeksu wykroczeń kto znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2500 złotych.
Zgodnie z art. 46 ust. 2 Ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2023 roku po. 2151) stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Zatem ilość alkoholu w wydychanym powietrzu wskazuje, czy doszło do popełnienia przestępstwa czy też wykroczenia.
W przypadku przestępstwa postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy wydaje prokurator. Zażalenie wnosi się do prokuratora nadrzędnego w terminie 7 dni za pośrednictwem prokurator, który wydał zaskarżone postanowienie.
W przypadku wykroczenia postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy wydaje sąd właściwy do rozpoznania sprawy. Zażalenie wnosi do Sądu Okręgowego za pośrednictwem sądu, który wydal zaskarżone postanowienie.
Zatrzymanie prawa jazdy za przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym o ponad 50 km/h
W przypadku stwierdzenia przekroczenia prędkości o ponad 50 km/h funkcjonariusz policji zatrzymuje prawo jazdy. Następnie dokumentacja przekazywana jest do właściwego starosty, który wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy na okres 3 miesięcy.
Odwołanie od decyzji starosty składa się do Samorządowego Kolegium odwoławczego w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji za pośrednictwem starosty, który wydał zaskarżoną decyzję.
W przypadku oddalenia skargi można w terminie 30 dni złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.