Podstawy zatrzymania prawa jazdy

Najczęstszą przyczyną zatrzymania prawa jazdy jest:

  1. uzasadnione podejrzenie, że kierowca znajduje się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających
  2. przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w obszarze zabudowanym.

Oczywiście Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 Prawo o ruchu drogowym (tj. Dz. U. z 2024 roku poz. 1251) w art. 135 przewiduje, że:

Policjant:

1.     zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku:

  • uzasadnionego podejrzenia, że kierujący pojazdem znajduje się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu,
  • gdy upłynął termin ważności prawa jazdy,
  • przekroczenia przez kierującego pojazdem liczby 24 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie 5 lat od wydania skierowania na kurs reedukacyjny, o którym mowa w art. 99 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,
  • przekroczenia przez kierującego pojazdem w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub stwierdzenia, na podstawie prawomocnych rozstrzygnięć, że w okresie 2 lat od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy popełnił on przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub trzy wykroczenia określone w art. 86 § 1, 1a lub 2, art. 86b § 1, art. 87 § 1, art. 92a § 2, art. 92b, art. 97a lub art. 98 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz.U. z 2023 r. poz. 2119),
  • stwierdzenia braku dokumentu, o którym mowa w art. 38 ust. 1 pkt 3a lub 4a, lub prowadzenia pojazdu niewyposażonego w blokadę alkoholową w przypadku, o którym mowa w art. 13 ust. 5 pkt 7 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami,
  • popełnienia w okresie próbnym, o którym mowa w art. 91 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, trzech wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji;

2.     zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia czynu polegającego na:

  • kierowaniu pojazdem z prędkością przekraczającą dopuszczalną o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym lub
  • przewożeniu osób w liczbie przekraczającej liczbę miejsc określoną w dowodzie rejestracyjnym (pozwoleniu czasowym) lub wynikającą z konstrukcyjnego przeznaczenia pojazdu niepodlegającego rejestracji; przepis nie dotyczy przewozu osób autobusem w publicznym transporcie zbiorowym w gminnych, powiatowych i wojewódzkich przewozach pasażerskich w rozumieniu ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 2778), o ile w pojeździe przewidziane są miejsca stojące;

2a. zatrzyma wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku ujawnienia podczas kontroli drogowej, że kierowca wykonujący przewóz drogowy, do którego mają zastosowanie przepisy rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.Urz. UE L 102 z 11.04.2006, str. 1, z późn. zm.) lub umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r., podczas bieżącego dziennego czasu prowadzenia pojazdu wykonywał ten przewóz pojazdem wyposażonym w tachograf:

  • wbrew obowiązkowi nie rejestrując za pomocą tachografu na wykresówce lub karcie kierowcy wskazań w zakresie prędkości pojazdu, aktywności kierowcy lub przebytej drogi,
  • używając cudzej karty kierowcy, używając co najmniej dwóch własnych kart kierowcy, używając cudzej wykresówki, używając jednocześnie kilku wykresówek,
  • korzystając z niedozwolonego urządzenia, przedmiotu lub zmienionego oprogramowania umożliwiającego lub powodującego podrabianie lub przerabianie danych rejestrowanych przez tachograf,
  • jeżeli tachograf został odłączony;

3.     może zatrzymać wydane w kraju prawo jazdy za pokwitowaniem w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że kierowca popełnił przestępstwo lub wykroczenie, za które może być orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów.

Zatrzymanie prawa jazdy z uwagi na uzasadnione podejrzenie, że kierowca znajduje się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających

Zgodnie z art. 178a § 1 kk kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Zgodnie z art. 115 § 16  Stan nietrzeźwości w rozumieniu tego kodeksu zachodzi, gdy:

1)     zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub

2)     zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Natomiast zgodnie z art. 87 § 1 kodeksu wykroczeń kto znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 2500 złotych.

Zgodnie z art. 46 ust. 2 Ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tj. Dz. U. z 2023 roku po. 2151) stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:

1)     stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo

2)     obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.

Zatem ilość alkoholu w wydychanym powietrzu wskazuje, czy doszło do popełnienia przestępstwa czy też wykroczenia.

W przypadku przestępstwa postanowienie o zatrzymaniu prawa jazdy wydaje prokurator. Zażalenie wnosi się do prokuratora nadrzędnego w terminie 7 dni za pośrednictwem prokurator, który wydał zaskarżone postanowienie.

W przypadku wykroczenia postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy wydaje sąd właściwy do rozpoznania sprawy. Zażalenie wnosi do Sądu Okręgowego za pośrednictwem sądu, który wydal zaskarżone postanowienie.

Zatrzymanie prawa jazdy za przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym o ponad 50 km/h

W przypadku stwierdzenia przekroczenia prędkości o ponad 50 km/h funkcjonariusz policji zatrzymuje prawo jazdy. Następnie dokumentacja przekazywana jest do właściwego starosty, który wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy na okres 3 miesięcy.

Odwołanie od decyzji starosty składa się do Samorządowego Kolegium odwoławczego w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji za pośrednictwem starosty, który wydał zaskarżoną decyzję.

W przypadku oddalenia skargi można w terminie 30 dni złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.